การดูแลหลังผ่าตัด

การดูแลตัวเองหลังผ่าตัด

การดูแลรักษาอาการบวมและอาการช้ำ

การประคบที่เหมาะสมกับช่วงเวลา จะช่วยลดอาการอักเสบ บรรเทาอาการบวม และอาการเจ็บปวดให้ดีขึ้น

การประคบเย็น

ช่วงแรกหลังจากการผ่าตัด คนไข้จะยังคงมีอาการบวมและอาการช้ำค่อนข้างมาก ดังนั้นการประคบเย็นจึงดีที่สุด
การประคบเย็นจะช่วยบรรเทาอาการอักเสบ ลดอาการบวม และบรรเทาความเจ็บปวด อีกทั้งยังช่วยในเรื่องรอยช้ำอีกด้วย
ดังนั้นการประคบเย็นอย่างต่อเนื่องหลังผ่าตัด 3-4 วัน จึงช่วยในการฟื้นฟูได้ดีมาก
เวลาประคบเย็น ควรใช้ผ้าขนหนูหรือผ้าก๊อซที่สะอาดและผ่านการฆ่าเชื้อแล้วพันรอบหรือรองแผ่นประคบอีกชั้น
ก่อนประคบลงบนผิวทุกครั้ง เพื่อป้องกันไม่ให้แผ่นประคบสัมผัสกับผิวโดยตรง และป้องกันไม่ให้ละอองน้ำถูกแผลผ่าตัด
และควรประคบเย็นวันละ 3-5 ครั้ง ครั้งละ 10-15 นาที ไม่ควรเกินกว่านั้น เนื่องจากอาจทำให้ผิวหนังถูกทำลายจากความเย็นจัดได้

การประคบอุ่น

เมื่อเวลาผ่านไปหลังผ่าตัดสักระยะหนึ่ง อาการเลือดไหลจะค่อยๆ หายไป อาการอักเสบจะลดลง
และการเพิ่มขึ้นของสารเหลวในเนื้อเยื่อจะเริ่มลดลง ดังนั้นตั้งแต่ระยะนี้เป็นต้นไป เซลล์จะเริ่มมีการไหลเวียนที่ดีขึ้น
และหลอดจะเลือดขยายตัว การประคบอุ่นจึงช่วยในการดูดซึมและการไหลเวียนของสารเหลวในเนื้อเยื่อ
และช่วยบรรเทาอาการช้ำที่ยังหลงเหลืออยู่ และทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น จึงช่วยทำให้เนื้อเยื่อต่างๆ ที่ได้รับความเสียหายฟื้นฟูได้เร็วขึ้น
และช่วยเร่งระยะเวลาในการฟื้นฟู การประคบอุ่นสามารถประคบต่อได้ทันทีหลังจากประคบเย็นจนอาการบวมหลังการผ่าตัดในช่วงแรกลดลง

ข้อควรระวังหลังการผ่าตัด

การดูแลบาดแผลและบริเวณที่ผ่าตัดในช่วงแรก

พื้นฐานที่สำคัญที่สุดในการดูแลบาดแผล คือการรักษาให้บริเวณรอบบาดแผลสะอาดอยู่เสมอ ดังนั้นควรมีการเปลี่ยนผ้าพันแผลและผ้าก๊อซปิดแผลอย่างเหมาะสม
และควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ เนื่องจากบาดแผลจากการผ่าตัดในแต่ละประเภทและในแต่ละส่วน อาจมีการดูแลรักษาที่แตกต่างกันออกไป

ในกรณีที่มีการออกใบสั่งยาขี้ผึ้ง หรือยาขี้ผึ้งสำหรับทาฆ่าเชื้อให้ สามารถใช้ทาวันละ 2-3 ครั้ง หรือตามคำแนะนำของทางโรงพยาบาลได้

ลดการกระตุ้นบริเวณบาดแผลผ่าตัด

งดการกระทำใดๆ ที่อาจเป็นการกระตุ้นหรือทำให้บาดแผลผ่าตัดระคายเคือง จนกว่าบาดแผลจะหายดี การกระทำที่เป็นการกระตุ้นบาดแผลผ่าตัด ได้แก่
การสัมผัสบริเวณบาดแผลผ่าตัด หรือการเคลื่อนไหวบริเวณที่ทำการผ่าตัด หรือทำให้บาดแผลและบริเวณที่ผ่าตัดได้รับการกระตุ้นจากภายนอก เป็นต้น

ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงการไปในสถานที่ที่มีความร้อนจัด หรือมีความชื้นสูง อย่างเช่น โรงอาบน้ำหรือซาวน่า จนกว่าอาการอักเสบหลังผ่าตัดจะหายดี

นอกจากนั้นฟังก์ชันการปกป้องตัวเองของผิวหนังบริเวณที่มีการผ่าตัดจะลดลงอย่างมาก จึงควรหลีกเลี่ยงไม่ให้ผิวหนังในบริเวณนั้นถูกแสงแดดหรือรังสียูวี
เนื่องจากรังสียูวีจะเข้าไปขัดขวางกระบวนการฟื้นฟูผิว และทำให้กระบวนการฟื้นฟูช้าลง จนทำให้เกิดรอยแผลเป็นได้

รังสียูวีทำให้รอยแผลเป็นและรอยต่างๆ มีสภาพที่แย่ลงได้
แม้ว่าบริเวณที่ทำการผ่าตัดจะหายดีแล้วก็ตาม ก็ควรสวมเสื้อผ้าป้องกัน ทาครีมกันแดด หรือกางร่ม เพื่อป้องกันการสัมผัสรังสียูวีให้มากที่สุด